مقدمه
انگیزش (motivation) به عنوان عالم نیرو دهنده ، هدایت کننده و نگهدارنده رفتار تعریف میشود. انگیزش یک تمایل یا گرایش به عمل کردن به طریق خاص است و انگیزه نیاز یا درخواست ویژه‌ای است که انگیزش را موجب میشود. در واقع انگیزه را علت و دلیل رفتار می‌دانند. دلیل اینکه چرا ما بعضی رفتارها را انجام می‌دهیم ولی بعضی دیگر را انجام نمی‌دهیم، انگیزه‌های ما هستند. انگیزه و انگیزش غالبا به صورت مترادف بکار می‌روند. با این حال ، می‌توان انگیزه را دقیق‌تر از انگیزش دانست.
به این صورت که انگیزش را عاملی کلی مولد رفتار اما انگیزه را علت اختصاصی یک رفتار خاص به حساب آورد. مثلا وقتی می‌پرسیم چرا فلان شخص رفتار خاصی را انجام می‌دهد، به دنبال انگیزه او هستیم. اصطلاح انگیزه بیشتر در اشاره به رفتار انسان به کار می‌رود. راسل در این باره می‌گوید: انگیزه برای مشخص کردن عقیده یا بازده دلخواه یک رفتار بکار می‌رود. پس کاربرد اصطلاح انگیزه در مورد حیوانات جایز نیست.
انگیزش هدف است یا وسیله؟
از لحاظ پرورشی ، انگیزش هم هدف است و هم وسیله. به عنوان هدف ، ما از دانش‌آموز و دانشجویان می‌خواهیم نسبت به موضوع‌های مختلف علمی و اجتماعی علاقه کسب کنند. از این رو تمام برنامه‌های درسی که برای آنها فعالیت‌های حوزه عاطفی در نظر گرفته شده است، دارای هدف‌های انگیزشی هستند. به عنوان وسیله ، انگیزش مانند آمادگی ذهنی یا رفتارهای ورودی یک پیش نیاز یادگیری به حساب می‌آید و تاثیر آن بر یادگیری کاملا آشکار است.
اگر دانش‌آموزان نسبت به درسی بی‌علاقه باشند (دارای انگیزشی پایینی باشند)، به توضیحات علم توجه نخواهند کرد، تکالیف خود را با جدیت انجام نخواهد داد و بالاخره پیشرفت چندانی نخواهد داشت. اما اگر نسبت به مطالب درسی علاقمند باشند (دارای انگیزشی سطح بالایی باشند)، هم به توضیحات معلم با دقت گوش خواهند داد، هم تکالیف درسی خود را با جدیت انجام خواهند داد و هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتری در زمینه مطلب درسی نخواهند رفت و هم پیشرفت زیادی نصیب آنها میشود.
بهترین راه ایجاد علاقه در یادگیرندگان
بطور کلی بهترین راه ایجاد علاقه در یادگیرندگان بهبود شرایط یادگیری و افزایش سطح کیفی روش‌های آموزشی است. از این طریق یادگیرندگان به موفقیت بیشتر در یادگیری نائل می‌آیند و این کسب موفقیت علاقه و انگیزش آنها را نسبت به یادگیری مطالب تازه افزایش می‌دهد. در زیر روش‌ها و فنونی را معرفی می‌کنیم که استفاده از آنها معلم را در بالا بردن سطح انگیزشی یادگیرندگان یاری می‌دهد. در تدوین این مطالب از همه نظریه‌های انگیزشی و یافته‌های پژوهشی مربوط به یادگیری و انگیزش استفاده شده است.
درباره این سایت